Naar de navigatie Naar de inhoud

Carpaletunnelsyndroom

Synoniemen: CTS, carpaal tunnel syndroom, carpaal tunnelsyndroom, carpale tunnel syndroom, carpale tunnelsyndroom, carpale-tunnel-syndroom, carpale-tunnelsyndroom

Hieronder leest u in het kort wat de aandoening inhoudt. Wij geven u tips om een behandelaar en behandeling te kiezen die het beste bij u passen. Daarnaast vindt u informatie waar u als patiënt iets aan kunt hebben. Deze informatie is vaak gemaakt in samenwerking met Patiëntenfederatie Nederland en patiëntenorganisaties.

Kans op operatie verschilt tussen woongebieden

Geplaatst op 4 december 2014 door - 4959 keer bekeken

De meeste mensen zoeken zorg dicht bij huis. De zorg is echter niet overal gelijk. Zo heb je in de ene regio zeven keer zo veel kans aan een beknelde zenuw in je pols (carpaletunnelsyndroom) geopereerd te worden dan in de andere. En in andere regio’s is de kans op een hernia-operatie vijf maal zo groot als elders. Dat blijkt uit de cijfers van Zorgverzekeraars Nederland. Maar, wat zeggen deze cijfers eigenlijk?

Sinds vorig jaar maakt Zorgverzekeraars Nederland (ZN) cijfers bekend over hoeveel mensen per regio een operatie krijgen voor een bepaalde aandoening. In december 2013 publiceerde ZN cijfers over rughernia. In april van dit jaar gaf ze de gegevens vrij voor staar, galblaasverwijdering, knie- en heupvervanging bij slijtage, liesbreuk en carpaletunnelsyndroom. ZN wil hiermee het inzicht in verschillen in zorggebruik vergroten.

Grote verschillen

Er zijn grote verschillen tussen regio’s als het gaat om operaties. Deze verschillen noemt men ‘praktijkvariatie’. De verschillen voor de beknelde polszenuw, het carpaletunnelsyndroom, zijn te zien in figuur 1. De inwoners van de donkerste regio's krijgen gemiddeld het vaakst een operatie en de inwoners van de lichte regio’s het minst vaak. Regionale verschillen dus, als het gaat om de kans om op de operatietafel te belanden.

"Maar die mensen uit de donkerblauwe gebieden zijn waarschijnlijk zieker of ouder of gebrekkiger", zult u zeggen. Dat is echter niet zo; het gaat om vergelijkbare mensen, met vergelijkbare klachten. Met eventuele verschillen tussen de mensen in de woongebieden (in het ene gebied kunnen ziekere mensen wonen dan in het andere) is rekening gehouden.

Figuur 1. Aantal operaties per 100.000 inwoners voor carpaletunnelsyndroom

 

We zien dezelfde verschillen ook bij andere ingrepen. In figuur 2 is te zien dat de kans op een operatie bij carpaletunnelsyndroom in sommige regio’s wel 7 keer hoger is. Voor een rughernia is die kans in sommige regio’s 5 keer zo groot. 


Figuur 2. Regioverschillen voor de verschillende ingrepen
Berekend op basis van de ZN-cijfers praktijkvariatie* Regio Zeeuws Vlaanderen niet meegenomen

Oorzaak verschillen

Als de verschillen niet komen doordat mensen in sommige gebieden zieker of minder ziek zijn, wat is dan de oorzaak? Je zou denken dat in alle regio’s in Nederland de kans dat je wordt geopereerd als je ziek bent, niet al te veel verschilt.

Voor behandeling van de meeste klachten zijn in Nederland richtlijnen gemaakt, die medisch specialisten moeten volgen. Als de richtlijnen goed worden gevolgd, krijgen alle patiënten op dezelfde manier een verwijzing voor een operatie. In deze ideale situatie hebben patiënten evenveel kans op een operatie; in welke regio hij of zij woont maakt dan niet uit. Maar, in veel gevallen wordt (soms terecht en soms onterecht) van professionele richtlijnen afgeweken.
- Niet voor iedere aandoening is er bewijs wat de beste behandeling is. Een beknelde polszenuw kan op verschillende manieren worden behandeld, bijvoorbeeld met een spalkje, een injectie of een operatie. Binnen de richtlijnen is er ruimte voor de specialist om het ene of het andere te doen.
Soms is het duidelijk, dat er maar één behandeling de beste is. Bij bijvoorbeeld een gebroken heup is een operatie altijd de beste keuze. We zien dan veel minder verschillen tussen de regio’s;
- De specialisten verschillen. De ene specialist kiest eerder voor een operatie dan de andere. De keuze voor een behandeling kan afhangen van:
- persoonlijke ervaring(en) van de specialist;
- in welk ziekenhuis of land de arts tot specialist is opgeleid;
- de ‘cultuur’ binnen het ziekenhuis;
- de richtlijnen die het ziekenhuis eventueel zelf heeft opgesteld;
- De patiënten verschillen ook; sommige patiënten willen graag een behandeling en dringen daar ook op aan. Het kan zijn dat in de ene regio patiënten iets anders willen dan in de andere regio;
- Het aanbod van zorg verschilt per regio. Een economische regel zegt, dat als er meer zorg wordt aangeboden, er ook meer zorg wordt gebruikt. Hoe meer specialisten, hoe meer behandelingen.
- De huisarts verwijst sneller. Dan neemt de kans toe dat iemand “onder het mes gaat”.

Betekenis cijfers

Er zijn grote verschillen tussen de regio’s, maar wat zeggen deze cijfers? Is het goed als er in een regio veel wordt geopereerd? Of weinig, of juist ergens daartussen?
Dat is lastig te zeggen, want we weten vaak niet wat de beste behandeling is. We weten wel dat:
- te weinig opereren niet goed is. Je loopt de kans om niet geopereerd te worden terwijl dat wel nodig is.
- te veel opereren ook niet goed is. Aan een operatie kleven risico’s; er kunnen complicaties optreden. Soms is het beter af te wachten, omdat de klachten vanzelf over kunnen gaan. Ook kost een operatie veel geld.

Hulp bij kiezen

Om te zorgen dat er in de toekomst minder onnodige verschillen tussen regio’s zullen zijn, is de campagne ‘Verstandig kiezen’ gestart. Voor een aantal aandoeningen is een informatiekaart ‘Verstandige keuze’ gemaakt. Daar staan aanbevelingen in. Zo kunnen patiënten en artsen samen een goede beslissing nemen. Ga met de specialist in gesprek wanneer u voor een behandelkeuze staat. Vraag naar alternatieven! Het kan u helpen kiezen voor de behandeling die het beste bij uzelf past. Het is belangrijk dat u als patiënt kritisch bent en de vraag stelt: “Is voor mij een operatie wel de beste optie?”

Bronnen:
Rapport ZN rughernia
Rapport ZN 7 electieve aandoeningen
Informatie regioverschillen rughernia
Zorggebruik en beloning van medisch specialisten in de ziekenhuiszorg
Regiovariatie heupfractuur

Informatie:
Informatie over het carpaletunnelsyndroom

Lees meer over het onderdeel 'Samen beslissen':
Verstandige keuzes bij Interne geneeskunde
Verstandige Keuzes bij een lage rughernia
Verstandige Keuzes bij een acute wond
Verstandige Keuzes bij gastro-oesofageale refluxziekte
Verstandige Keuzes binnen de urologie

Dit artikel is geschreven door IQ Healthcare in opdracht van ZorgkaartNederland.



Er zijn nog geen reacties. Laat een reactie achter

Nog geen reacties geplaatst


Laat een reactie achter

Website banner "Samen beslissen"

Hulp bij kiezen

Filter en sorteer alle zorgaanbieders

Maak een keuze voor een zorgaanbieder door de hele lijst te filteren en sorteren.

Bekijk alle zorgaanbieders

Kies zorg met een keuzehulp

Beantwoord de vragen in de keuzehulp en vind de best passende zorgaanbieder.

Start de keuzehulp