De laatste Downer?

De combinatietest versus NIPT

Laten we allereest eens kijken naar de huidige stand van zaken. De NIPT is op dit moment een aanvulling op testen die al bestaan. Sinds 2007 kunnen vrouwen een zogeheten combinatietest doen, die een verhoogde kans kan aangeven op o.a. het downsyndroom. De kosten van deze test worden niet vergoed vanuit het basispakket en bedragen € 165,-. Wie hierna meer zekerheid wil, kan kiezen voor een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Het nadeel hiervan is dat de test een klein risico geeft op een miskraam: de bloedtest NIPT doet dat niet. Tot 2014 bestond de NIPT helemaal niet in Nederland. De test wordt sinds 1 april 2014 aangeboden aan vrouwen bij wie uit de combinatietest een verhoogde kans blijkt op o.a. downsyndroom. Zonder medische indicatie is het (nog) niet mogelijk de NIPT test in Nederland te laten uitvoeren. Vrouwen zonder medische indicatie kunnen de test al wel in het buitenland, waaronder België laten uitvoeren. Echter zijn hier relatief hoge kosten aan verbonden, rond de € 590,-.

Breek je de zwangerschap af, of niet?

Er is veel weerstand tegen de test. Ouders met downkinderen bijvoorbeeld vinden dat de test hun kinderen stigmatiseert. Down wordt neergezet als een ernstige aandoening, terwijl veel mensen met de afwijking er prima mee kunnen leven. Dus waarom zou je de zwangerschap laten afbreken? Verder stellen critici dat ouders door gynaecologen, maar ook door hun omgeving steeds meer onder druk gezet worden om ervoor te kiezen het kind niet ter wereld te laten komen. Omdat de NIPT geen risico’s met zich meebrengt, wordt de drempel om te testen steeds lager. Op dit moment laat 30 procent van de zwangere vrouwen zich testen maar dat percentage zal flink gaan stijgen met de komst van de NIPT denkt men. De verwachting is dat door een hogere testdeelname het aantal abortussen zal toenemen. In de afgelopen jaren aborteerde gemiddeld gezien 85 procent van de ouders het ongeboren kind nadat uit testen bleek dat het kind het syndroom van Down heeft. Maar niet alle ouders doen dat, in het afgelopen jaar werden ongeveer 200 kinderen met Down geboren in Nederland. Iedereen geeft zijn of haar eigen ‘juiste’ antwoord op de vraag of je de zwangerschap afbreekt , of niet? Welke keuze mensen ook maken, en wat de redenen daarvoor ook zijn, (ver)oordelen is zoveel makkelijker dan iemand bewonderen om zijn eerlijkheid.

De ‘downtest’

Het is van belang dat alle toekomstige ouders zelf de keuze kunnen maken of zij willen weten of hun nog ongeboren kind een ernstige aandoening heeft. Niet alleen vrouwen die het geld hebben om naar het buitenland te gaan, en niet alleen vrouwen die in een risicogroep zitten. De laatste tijd zijn er over en weer veel verwijten over tafel gegaan tussen voor- en tegenstanders van de NIPT. Daarmee komen we niet veel verder. Het is van belang dat iedereen respect opbrengt voor de keuze van een ander. Iedereen moet zelf de keuze kunnen maken om te testen of niet te testen op Down bij hun ongeboren kind. En dat kan nu al met de combinatietest, waarom vormt de NIPT dan nog steeds zo’n bedreiging?

Keuzevrijheid

Het is van belang dat mensen de keuzevrijheid hebben om de combinatietest nu of de NIPT in de toekomst te doen en wat te doen met de uitslag van de test. Alleen door die keuzevrijheid te bieden en te respecteren doen we recht aan deze discussie. Want het recht om te weten moet net zo zwaar wegen als het recht om niet te weten.

Gebruikte bronnen:
RIVM – Informatie over de NIPT

RIVM – Zwangerschapsscreeningen

RIVM – Downscreening

Nu.nl – Minister Schippers wacht op advies bij beslissing over NIPT-test

Nu.nl – Veel kinderen met Downsyndroom in Nederland

Samantha Ruesink