De Marlene Dietrich van ons verpleeghuis

Mevrouw Van Loenhout is heel bijzonder. Vrolijk bejaard, en nog vrolijker dement. Van deze bewoonster houden we in het verpleeghuis een beetje extra. Toen er op straat eens twee Marokkanen op een fiets voorbijkwamen, beweerde ze vanuit haar rolstoel dat die fiets gestolen was. Moest iedereen erg om lachen. Zijzelf trouwens ook. Toen mijn Ellen eens niet opgelette met haar ijsje zag mevrouw Van Loenhout kans het bekertje zelf stiekem leeg te lepelen. Daar verbleekt een gestolen fiets bij. Mevrouw is op haar oude dag een hilarische ‘mannengek’ die in ons verpleeghuis voortdurend de één na de ander het hof maakt met een wel zeer opmerkelijke voorkeur voor medebewoner Frank. ‘Oh daar komt ie weer aan’, juichte haar romantische hart laatst onder het eten. De verleidster van om en nabij de negentig maakte handenwrijvend de stoel naast haar vrij. De massieve Frank wurmde zich achter zijn rollator vandaan. ‘Ik wil nog altijd met u trouwen mevrouw Loenhout’. ‘Oh ja?’ Mevrouw prikte nog maar eens onhandig in een asperge, schaterde erbij en keek verwachtingsvol de kring rond. Agnes stootte het oudje aan. ‘Hoorde u dat hij mevrouw Loenhout zei? Maar zo heet u toch niet?’ Dat was haar even ontgaan. ‘Wat zei ie? Nee, nee, VAN Loenhout, VAN, verdikkeme’. Haar ogen dwaalden ondertussen af naar verzorger Ron. ‘Leuk hè, die ken ik ook’.

Mevrouw is aristocratisch. Droeg ze bij het dinertje ook niet een parelketting? Daar zat ik dan tegenover in korte broek, en op slippers, en met een paar tuinhanden van een dagje onkruid wieden  - ze zal wel gegruwd hebben. Mevrouw woonde vroeger op stand in Utrecht. Prachtig huis met zicht op het kanaalwater en de vaartuigen. Maar ze heeft ook elders gewoond - in Vlissingen bijvoorbeeld, in Maastricht en in Roosendaal. De dame wil er nog wel eens een schepje bovenop doen, maar dat nemen we dan, net als laatst, met een korreltje zout. Als we haar geloven mogen, woonde ze nooit ergens langer dan een week. Haar man is al heel lang dood. Kinderen heeft ze niet. Haar zaken worden behartigd door een bewindvoerder. En die heeft Agnes ingeschakeld om zijn meestal goed geluimde cliënte van buitenlucht te voorzien. Natuurlijk declameerde mevrouw ook weer aan tafel haar favoriete gedicht over de zee. Van de scheepsarts Slauerhoff die zo jong nog aan tuberculose stierf? Ditmaal raffelde mevrouw de versregels een beetje af. Dat zal wel door Frank gekomen zijn. Of door Ron.

Eigenlijk zou het veel vaker moeten gebeuren dat er in het grand café en masse door verpleeghuisbewoners, personeel en mantelzorgers wordt gegeten. Weg uit de bedompte dagelijkse sleur op die afdelingen, je zag het onder de asperges aan een zekere Bep van 96 jaar en fysiek nog een jonge meid. Bep paradeert in overjas en met schoudertas grote delen van de dag op een bovenetage onafgebroken van cijferslot naar cijferslot. Als een gewiekste ekster loert ze naar de lift om de benen te kunnen nemen. Bep denkt dat haar ouders in Eemnes zich ongerust maken over waar ze toch uithangt. De vluchtgevaarlijke die helemaal opfleurde en geen moment over haar ongeruste ouders begon. De verpleegster in haar kwam boven. ‘Uw vrouw slaapt bijna de hele maaltijd, is dat normaal?’ Ik legde uit dat dit op mindere dagen helaas heel normaal was geworden. Ondertussen zocht Bep voor alle zekerheid toch even naar een sleutel om het ouderlijk huis in te kunnen. ‘Ja ,ik luister hoor’. Verdorie, waar had ze die sleutel nou gelaten?! ‘U zorgt goed voor haar, u bent een lieve man, dat zie ik zo’.

En zó was ik aan die mooie vrouw gekomen, zei ik tegen mevrouw Van Loenhout. ‘Dat wilde u toch weten?’ Maar die was druk in de weer met haar onder slagroom verscholen toetje. Of mevrouw de koffie mee naar buiten wilde laten nemen, de klamme transpiratiewarmte in die aan de Tropen deed denken? Welja, gezellig de sauna in, de Tropen kende ze ook. Als de wedergeboorte van Marlene Dietrich (So sind die Männer/1922) begon de diva van ons verpleeghuis onder de koffie Duits te brabbelen. Ich bin von Kopf bis Fuss. Duitsland was haar ook niet onbekend. Ze nam me van kop tot teen op. Wat ik voor vodden aanhad, wilde ze weten. Hoezo vodden? Ze wees op het toch keurige nieuwe T-shirt van de Zeeman. Afkeuring. Had Marlene Dietrich ook een handje van. Godfried Bomans wist er alles van. Opnieuw nam mevrouw Van Loenhout de vloer en ik dacht: als je dan toch dement moet worden…

Johan Carbo

Van Loenhout en Bep zijn gefingeerde namen uit privacyoogpunt.