Naar de navigatie Naar de inhoud

Dokters zijn leerzame patiënten

Geplaatst op 24 januari 2019 door - 2506 keer bekeken

Foto Dokters zijn leerzame patiënten

In Medisch Contact stond recent een verslag van een Amerikaans onderzoek naar wat er gebeurt als een arts in de rol van patiënt zelf een andere arts raadpleegt. De eerst gelijke rollen worden ongelijk. Omdat artsen zich dan anders kunnen gaan gedragen, lopen de artsen, als ze patiënt zijn, het risico op onderbehandeling of juist overbehandeling.

Valkuilen

Volgens de Amerikaanse onderzoekers zijn er drie uitdagingen voor de behandelend arts. 

  • Het bewaken van grenzen, omdat de rollen anders worden.
  • Er wordt soms onterecht uitgegaan van de medische kennis en het gezonde gedrag bij deze patiënt. De behandelend arts laat dan na om bepaalde vragen te stellen. 
  • De patiënt heeft al toegang tot kennis, onderzoek en meningen van collega’s en een gedegen consult vindt niet plaats. Of er wordt onvoldoende gedocumenteerd.  

Mijn ervaringen als arts en als patiënt

Als bedrijfsarts heb ik enkele malen een collega op mijn spreekuur gehad en ik merkte dat ik daardoor wat gespannen was. Ik lette veel meer op wat ik deed en wat ik zei dan bij andere patiënten. Ik probeerde dit wel hardop uit te spreken, omdat de ander zich waarschijnlijk ook ongemakkelijk voelde.
Als arts in de rol van patiënt heb ik ook nogal wat frustrerende ervaringen achter de rug. Ik schreef daar op deze site al enkele blogs over. Ik heb vooral ervaren dat ik lastig gevonden word. Ik stel hoge eisen aan de arts-patiënt communicatie en ben vaak teleurgesteld. De artsen luisteren volgens mij niet goed. Ze vergeten ook dat ik al lang van alles heb bedacht over wat ik zou hebben en al heb geprobeerd er zelf iets aan te doen.

Dilemma

Het is echt een dilemma, deze situatie, dat ervaar ik als arts-patiënt zelf ook. Ik heb medische voorkennis, maar men staat daar vaak niet bij stil. Het grootste deel van de patiënten heeft die kennis niet, dus men is er niet op bedacht, de werkdruk is immers vaak erg hoog. Ik verwacht dat artsen in hun gesprek met mij dat wél meenemen. Maar dat zijn ze niet gewend en ze worden ook gespannen omdat er meer op hun gedrag wordt gelet. En als ze mijn voorkennis wél meenemen, dan slaan ze wellicht dingen over, omdat ze denken dat ik daar al aan heb gedacht. 
Tegelijk ben ik dan wel arts, maar als patiënt ook angstig en onzeker. En ik wil dat een arts dat ook beseft. Dat gaat vrij vaak niet goed in de communicatie. Het kan zijn dat ik mijn verhaal zelf te rationeel breng. Of mijn geslacht (vrouw) en leeftijd (nu 71) daar ook mee te maken hebben, kan ik niet zeggen.

Reflecteren op vaste patronen

Je kunt het als arts juist als leerzaam ervaren als een collega bij je komt, wanneer je de situatie gebruikt om te reflecteren. Artsen hebben vaak vaste patronen en als een patiënt ook arts is, raakt dat patroon verstoord. Dat patroon speelt op diverse vlakken van de communicatie: de inhoud, het inzicht in de ziekte, de toon en aanspreekvorm. Leerzaam dus.

Samen beslissen

Gezien het kennisniveau van de arts die patiënt wordt, zou samen beslissen juist in deze situatie goed op gang kunnen komen. Het is een uitdaging voor de behandelend arts, omdat er in deze arts-patiënt relatie zoveel andere factoren meespelen dan alleen kennis van de ziekte. Ik pleit ervoor dat artsen in bijvoorbeeld intervisie extra aandacht besteden aan cases van patiënten die ook arts zijn. Juist deze cases kunnen heel leerzaam zijn. Misschien als leermiddel gebruiken in de vorm van ‘mystery patients’? 

Meer lezen:

Hulp bij kiezen

Filter en sorteer alle zorgaanbieders

Maak een keuze voor een zorgaanbieder door de hele lijst te filteren en sorteren.

Bekijk alle zorgaanbieders

Kies zorg met een keuzehulp

Beantwoord de vragen in de keuzehulp en vind de best passende zorgaanbieder.

Start de keuzehulp


Er zijn nog geen reacties. Laat een reactie achter

Nog geen reacties geplaatst


Laat een reactie achter

Uw naam wordt vermeld op de website bij uw reactie. Uw e-mailadres wordt niet op de website getoond en is enkel bekend bij de redactie. ZorgkaartNederland respecteert uw privacy.
Met het inzenden van een reactie geeft u aan akkoord te gaan met de gedragcodes.