Lichamelijk onverklaarbare klachten: een uitdaging voor de arts-patiëntcommunicatie
Geplaatst op 15 december 2015 door Noks Nauta - 12146 keer bekeken
Over de term SOLK (lichamelijk onverklaarbare klachten) schreef ik al eerder. Ik vind het een vreselijke term. Ik vind zelfs dat er gevaren zijn aan het gebruiken van deze term. Hier geef ik enkele redenen daarvoor.
Als iets niet lichamelijk aantoonbaar is, is het daarom niet automatisch psychisch
Recent was ik op een bijeenkomst voor artsen over SOLK. Wat mij opviel, was in eerste instantie dat niemand het begrip SOLK ter discussie stelde. En het werd ook niet gedefinieerd. Blijkbaar was het al een gegeven. Wel hadden diverse sprekers voorbeelden. Bijvoorbeeld van iemand met hartklachten die lang op zoek was, steeds weer allerlei onderzoeken onderging, tot een slimme dokter erachter kwam dat het om een paniekstoornis ging. Dit vind ik nu een voorbeeld waaruit blijkt dat artsen echt beter moeten luisteren, vragen stellen en in gesprek moeten gaan met de patiënt. Ik vermoed dat zo iets echt jaren eerder ontdekt had kunnen worden. Ik noem dit geen SOLK. Ook vind ik het voorbeeld niet goed, omdat het nu lijkt alsof er één psychische oorzaak is gevonden voor de klachten. Zo duidelijk ligt het meestal niet. Heel vaak gaat het om een wisselwerking tussen lichamelijke en psychische zaken, zonder dat één van de twee dé oorzaak is.
Als een patiënt gaat shoppen betekent dit niet automatisch dat er sprake is van een niet lichamelijke oorzaak
Ooit was shoppen één van de tekenen dat er bij iemand geen lichamelijke oorzaak voor de klachten zou zijn. Ik leerde dat in mijn opleiding. Dat is psychologie van de kouwe grond. Ik zie het namelijk heel anders. Een patiënt naar wie niet goed is geluisterd, aan wie niet goed uitleg is gegeven, gaat naar een andere arts omdat hij of zij niet tevreden is. Ik doe dat ook regelmatig. En dat blijkt dan terecht. Ik vind ook dat patiënten allemaal zo assertief moeten zijn dat ze een andere arts kunnen gaan zoeken die ze vertrouwen. Zo ben ik na een zoektocht van bijna vijf jaar eindelijk verlost van een klein tumortje in mijn knie dat vele artsen niet herkenden en steeds meenden dat er geen lichamelijke oorzaak was. Dat naar een andere arts gaan, kan overigens ook nuttig zijn bij klachten waar wel een erkende lichamelijke oorzaak voor is. Het kan je namelijk soms behoeden voor onnodige operaties. Een paar jaar geleden stelde een oogarts een staaroperatie voor. Deze operatie heb ik uiteindelijk afgezegd, omdat ik meende dat het nog niet nodig was. Een terechte afzegging bleek later. Mijn klachten van minder goed zien werden verklaard door droge ogen waar een simpel medicijn goed voor werkt.
Uitdaging
Ik meen dat een arts kan worden uitgedaagd als hij of zij niet direct een lichamelijk oorzaak voor klachten kan vinden. Immers: veel simpele zaken kunnen bijvoorbeeld goede verpleegkundigen afhandelen. Een arts met een academische opleiding kan dan de moeilijker gevallen doen. Goede en ook langere gesprekken voeren om daarmee meer te weten te komen. Om zo vertrouwen op te bouwen met de patiënt. In langere gesprekken kun je samen met de patiënt zoeken naar een verklaring voor de klachten. Wil je daarbij ook een psychologisch consult aanvragen, dan zal de patiënt met wie daarover goed is gesproken, dat ook niet afwijzen. Arts, psycholoog en patiënt komen samen verder in de zoektocht en de patiënt voelt zich serieus genomen.
Noks Nauta
Er zijn 7 reacties geplaatst
Bernadette | 11 april 2019
Hartelijk dank voor uw reactie. Ik ben het 100% met u eens. Ook ik heb al 3 en half jaar de meest verschrikkelijk zenuwpijnen in mijn rug. Geen MRI, röntgen en mijn duidelijke verhaal werd het probleem gevonden. Ik werd volgestopt met nare pijnstillers en ik moest maar naar Reade of iets dergelijks. Terwijl.ik heel goed voelde dat er iets niet goed zat in mijn zij/ Rug. Uiteindelijk na 3 neurologen en vele zenuwblokkades later, was er een neurochirurg doe goed luisterde en mij eindelijk opereerde. Er bleek al 3 jaar een zenuw klem te zitten tussen 2 pezen! Die was nu zo ontstoken en slecht dat hij verwijderd moest worden. Ik werd meteen verlost vd helse klem waar ik me al 3 jaar in gevangen voelde. Mijn wanhoop en doorzettingsvermogen, hebben ertoe geleid dat ik verder bleef zoeken en er nog ben. Niks onverklaarbaar! Ik ken mijn lichaam het beste!
Noks Nauta | 12 januari 2016
Dank je wel Mandy. Ik ben heel blij dat je hier iets aan hebt qua verheldering.
Verspreid de link naar dit blog gerust zoveel als je wilt. Ik heb een missie om dit bekend te maken en mensen in de zorg wakker te schudden en hierover te laten nadenken.
SOLK-poli's zijn vaak bedoeld om mensen met hun klachten te leren leven. En dat is niet mijn idee! Het is veel te beperkt. Ik denk dat er een ander soort SOLK-poli's moeten komen (als je de term SOLK al wilt gebruiken).
Mandy | 3 januari 2016
Geachte Mevrouw Nauta,
Dit is de meest verhelderende blog die ik ooit heb gelezen, ik zou willen dat hier in de praktijk aandacht voor zou komen.
Ik ben ook geclassificeerd als "SOLK"-patiënt vanwege klachten die gewoonweg niet verklaard kunnen worden en waar ook niet verder naar gekeken zal gaan worden. Al ruim 3 jaar loop ik tegen een muur aan en word ik ook niet serieus genomen. Als gevolg van mijn klachten heb ik andere klachten er bij gekregen. Ik kom nu op een "SOLK'-poli en dat is ondergebracht bij de zorgeenheid psychiatrie, wat ik eerlijk gezegd nogal heftig vind en dat kun je wel raden wat er voorop staat...
Ook als ik bij mijn huisarts kom of andere specialisten dan wordt opeens de rol ingenomen van de psycholoog, eigenlijk best irritant als ik het zo mag beschrijven
In ieder geval: een SUPERBLOG! 100% mee eens!
Noks Nauta | 23 december 2015
Dank voor de reacties.
Huisartsen hebben zeker een belangrijke rol bij niet of niet voldoende lichamelijk verklaarde klachten.
Omdat ik zelf arts én psycholoog ben, weet ik dat het paradigma van artsen echt heel anders is dan dat van psychologen. Ik heb gemerkt dat het voor veel artsen echt moeilijk is om op een adequate manier hiermee om te gaan.
Het gaat vooral om het omgaan met de mens en minder om het omgaan met de SOLK.
Ik heb ook niet dé oplossing. Een goed arts-patiënt contact is wel een essentiële voorwaarde voor een betere toekomst voor mensen met deze klachten.
Als ervaringsdeskundige met mijn professionele achtergrond zou ik graag iets willen betekenen.
Bea | 21 december 2015
Beste Noks, dit verhaal is mij uit het hart gegrepen. Ik heb een sterk vermoeden, dat ik een SOLK-patient ben. Ook bij mij zou het psychisch zijn, er is immers lichamelijk niets te vinden. Om niet eigenwijs te zijn ben ik op advies van de huisarts naar een psycholoog gegaan. Daar had ik geen spijt van, aangezien zij tegen mij zei, dat zij ervan overtuigd is dat wanneer ik denk dat het in mijn lichaam zit het daar ook zit. Wat een opluchting, nog steeds weet ik niet wat ik heb en nog steeds voel ik me niet begrepen, toch hielp dit wel.
Overigens snap ik best dat lichaam en geest niet los van elkaar staan.
Nanny | 21 december 2015
Als huisarts kan ik bevestigen dat er veel (men zegt 30%,en dat zou goed kunnen) SOLK klachten passeren per spreekuur. Dat zijn dus precies wat de afkorting zegt: Somatisch (lichamelijk) Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Geen arts die daar meteen psychisch achter zet. Onze standaard adviseert beslist ook om goed en afdoende te onderzoeken. En het houdt zeker niet in dat verantwoordelijkheden worden afgeschoven juridisch. Het gaat vaak om wat de medische wetenschap wel en niet duidelijk kan maken Immers: er is zoveel nog onverklaarbaar!! Hoe daar mee om te gaan en een patiënt niet het grote bos van veel onderzoek in te sturen terwijl je als arts een redelijk vermoeden hebt dat de oplossing daar niet ligt maar dat men beter geholpen kan worden met leren omgaan met een onbegrepen klacht: dat is volgens mij omgaan met SOLK. En dan liefst ook nog, samen met de patiënt, de ogen open blijven houden voor het geval er toch nieuwe inzichten blijken op te duiken over diens klachten
Mr Sophie Hankes, voorzitter SIN-NL | 20 december 2015
Geachte Mevrouw Nauta,
Ter overweging om Uw blog aan te vullen met het feit dat U inmiddels bekend bent met het feit dat artsen bij slachtoffers van medische fouten, ondanks medisch objectiveerbare symptomen als gevolg van de fout, de psychiatrische/psychologische afleidingsmanoevre kiezen, ter ontkoming van aansprakelijkheid.
Laat een reactie achter
Uw naam wordt vermeld op de website bij uw reactie. Uw e-mailadres wordt niet op de website getoond en is enkel bekend bij de redactie. ZorgkaartNederland respecteert uw privacy.
Met het inzenden van een reactie geeft u aan akkoord te gaan met de gedragcodes.
Initiatief van
Partners van ZorgkaartNederland
