Soms ziet troost er anders uit dan verwacht

Of we Gods Genade al hadden ervaren, klampte een begerig hesje ons aan. De blik onwillekeurig naar de rolstoel. Heb je met parkinson, Lewy Body dementie en een gekanteld bestaan Gods Genade ontvangen? Dit waren geen sociaaldemocratische zendelingen, daar keken ze ook te vroomblij voor. Dit waren naar sprookjes hunkerende en voor hel en verdoemenis waarschuwende Zeeuwse fundamentalisten die ons bijna bronstig besprongen met een reddingsboei daar vlak naast de ronddraaiende grill met gemarineerde kippenbouten van de keurslager.

‘Meneer,  u verdoet uw apostolische zendtijd aan ons. Ik ben niet gelovig, geforceerde protestantse  jeugd, ik ben overtuigd atheïst, humanist zo u wilt. Als bidden hielp dan kwam ik niet meer van mijn kleedje.’

‘Maar daar raakt u een belangrijk punt: bidden helpt wel degelijk. Maar we weten natuurlijk niet wat de Here met onze levens voorheeft. Maar vind troost in dit foldertje?’

We maakten ons snel uit de voeten. Ik hoorde de man nog naroepen: ‘Here ontferm U over hem.’ Had ik dat goed verstaan? Ja, verduveld goed zelfs. Bij de boekwinkel knalde Arie Boomsma van de voorpagina van het AD met dat hij elke dag extra vroeg opstond om de Bijbel te lezen. En als om op deze vriendelijke zaterdagmorgen nog meer verwarring te zaaien, liet de tv-presentator optekenen dat geloof geen enkele garantie vormde voor geluk. Bidden hielp dus niét! Op naar de visboer waar de weg versperd werd door alweer folderende folteraars. Ook voor hun waren we prooi.

Boeiend gespreksonderwerp naderhand in het zorghotel. ‘Het gat waarin ik woon is streng gereformeerd. Ze hebben het er achter hun ellebogen. Bij de begrafenis van een kind ging de dominee  fanatiek tegen de rouwende ouders te keer. Het kon niet anders zijn dan dat de ouders voor hun zonden waren gestraft met de dood van hun kind. Je zult dat maar als nabestaanden in de aula te horen krijgen.’

‘Geloof garandeert niets’, vond een andere hotelgast. ‘Binnenkort is het zes jaar geleden dat ik bij de vliegramp in Libië mijn zoon en schoondochter verloor. Elke dag sta ik ermee op en ga ik ermee naar bed. Altijd maar weer de vraag: waarom?’ Van zoon en schoondochter waren de lichamen geïdentificeerd. Werd dat onder genade verstaan?

’s Avonds nam ik in Driebergen deel aan een etentje met lotgenoten en alleenstaanden. Tevoren had ik de organisatie gevraagd mij vooral niet naast of tegenover een naar liefde en intimiteit smachtende mevrouw te plaatsen. Maar gewoon bij ongedwongen lachebekjes die ook op de paella waren afgekomen als pijnstiller. Ik was niet in de markt voor meer dan ongedwongen ontspanning. Het werden een paar genoeglijke uurtjes. Maar ook uurtjes waarin ik me geregeld afvroeg wat ik er eigenlijk deed. Ik miste haar hartverscheurend, ik miste Ellen die ik in het verpleeghuis had moeten achterlaten. Onno deed dienst, een geruststellende gedachte. Wat had Ellen het Opperwezen en de mensheid misdaan voor dit sluitstuk van haar leven? Waarom was het ons niet vergund op deze verstilde zaterdagavond samen over de Heuvelrug te fietsen? Dementie hoort eigenlijk niet in het Scheppingsverhaal thuis, bedacht ik. Te wreed, te ontluisterend. Maar waarom een vliegramp, waarom slachtpartijen onder weerloze vrouwen en kinderen?

Vlissingen had wat losgemaakt. Maar anders dan bedoeld. Ik voelde me opstandig worden. Ik verlangde naar een vrouw. Mijn vrouw! Ik zou teruggaan naar het verpleeghuis. Maar mijn armen leken verzwaard met staven lood. Papbenen ook. Oververmoeidheid drong zich aan me op. Geen psychogeriatrie meer vandaag, ik zou naar huis gaan. Daar zakte ik met een boek diep weg in de kussens. Alles om me heen ademde de sfeer van de vrouw die ik aan het verliezen was. Maar het was goed zo. De rust van het alleen zijn. Soms ziet troost er anders uit dan een mens verwacht.

Johan Carbo