Naar de navigatie Naar de inhoud

Hoe meten ziekenhuizen pijn na de operatie?

Geplaatst op 27 juli 2015 door - 30122 keer bekeken

Aandacht voor pijn is belangrijk in veel ziekenhuizen. Het is een maat voor de kwaliteit van de zorg in het ziekenhuis; je kunt eruit aflezen hoe het ziekenhuis met patiënten omgaat. Het gaat dan om pijn na een operatie. Er zijn zelfs ziekenhuizen die stellen: ons doel is geen pijn. Maar hoe meten ziekenhuizen pijn na operatie? En zijn die gebruikte manieren wel voldoende om pijn te meten?

Manieren om pijn te meten

Als u een operatie moet ondergaan, is het voor degenen die u verzorgen heel moeilijk om uw pijn goed vast te stellen. Artsen en verpleegkundigen moeten aan de hand van wat u aangeeft, proberen in te schatten hoe erg de pijn is. Maar wat voor de één pijn is, voelt een ander misschien wel als alleen maar een klein ongemak. De verschillen daarin en de hoogte van ieders pijngrens zijn nu eenmaal heel erg verschillend. Nu hebben artsen en verpleegkundigen een hulpmiddel om pijn na een operatie te meten, de zogenoemde pijnschalen. De meest gebruikte pijnschalen zijn:

  • De Numeric Rating Scale (NRS): deze schaal gebruiken ziekenhuizen het meest. De patiënt moet op een schaal van 0 tot 10 aangeven hoe erg de pijn is. Hierbij staat 0 voor geen pijn en 10 voor de ergste pijn. 

Numeric Rating Scale

  • De Visual Analogue Scale (VAS): deze schaal bestaat uit een horizontale lijn van 10 cm. Op deze lijn moet de patiënt met een verticaal streepje de pijn aangeven tussen geen pijn en ergste pijn. Aan de achterkant is een getal af te lezen tussen 0 en 10. 

VAS

  • De Gezichtjesschaal: deze telt 6 gezichtjes en loopt daarmee gelijk met de getallen 0 t/m 10 van de Numeric Rating Scale (0-2-4-6-8-10). Voor kinderen kunnen zogenoemde ‘smileys’ met zes gezichtjes ingezet worden. Aan de achterkant is dan weer een getal af te lezen van 0 tot 10.

Gezichtjesschaal

Pijnschaal alleen wel voldoende?

Maar geeft alleen een cijfer op een pijnschaal wel het hele verhaal weer? Verplegingswetenschapper Jacqueline van Dijk promoveerde onlangs op een onderzoek naar de juiste pijnbehandeling na een operatie. In haar werk als verpleegkundige merkte ze vaak dat patiënten anders dachten over hun pijn dan zijzelf. Een patiënt van haar gaf dan bijvoorbeeld een hoge score op de pijnschaal aan, omdat hij veel pijn had. Maar hij zei er ook bij dat die pijn wel te dragen was. Toch kreeg hij extra medicijnen toegediend om de pijn te onderdrukken, vanwege die hoge score op de pijnschaal.

Dit praktijkverhaal wordt weerspiegeld in de enquête die Van Dijk onder ruim tienduizend patiënten deed. Hieruit kwam naar voren dat 65% van de patiënten na een operatie de pijn met een score van 4, 5 of 6 wel uit te houden vinden. Ze wilden dus geen (extra) pijnstilling, maar kregen die wel.

Te veel pijnmedicatie

Wat zijn nu de gevolgen van het gebruik van die pijnschalen voor u als patiënt? We kunnen stellen dat de pijnschalen een goed middel zijn om een indruk te krijgen van de pijn die u na een operatie heeft. En het is heel goed dat ziekenhuizen daar steeds meer aandacht voor hebben. Maar er zit ook een nadeel aan het gebruik van pijnschalen: u kunt te veel pijnmedicatie krijgen, met allerlei bijwerkingen als gevolg. Standaard wordt na een operatie paracetamol gegeven. Als bijvoorbeeld de Numeric Rating Scale gebruikt wordt en de score is hoger dan 3, dan krijgen patiënten ook extra medicijnen tegen de pijn, bijvoorbeeld morfine. Maar die kunnen ook bijwerkingen hebben, bijvoorbeeld misselijkheid en braken, duizeligheid en sufheid. Het kan dan zijn dat de verpleegkundige of de arts de hoogte van de pijn die u aangeeft anders opvat dan u bedoelde.
 
Het is daarom heel belangrijk dat er tijd en ruimte is voor uw verhaal, hoe u de pijn na een operatie ervaart. Artsen en verpleegkundigen moeten de tijd nemen om te luisteren naar de pijnervaring van u. Die kan hoog zijn maar wel uit te houden, of laag zijn maar juist niet uit te houden. Pijn is meer dan alleen een score op een schaal. Alleen als artsen en verpleegkundigen goed luisteren naar hoe u pijn ervaart, dan kunnen zij deze pijnschalen goed toepassen. Vraag als patiënt om die tijd, want het is bepalend voor de medicijnen die u krijgt toegediend. En dan is er pas echt sprake van kwaliteit van zorg in het ziekenhuis.

Dit artikel is geschreven door IQ healthcare in opdracht van ZorgkaartNederland.



Er zijn 3 reacties geplaatst

Elmadi Meriame | 30 januari 2018

Mijn vraag is hoe gaan jullie om met patienten met een taalbarriere? Hoe bevraag je de patient en welke meetinstrument wordt er gebruikt?

laura | 11 maart 2016

Hoe word er omgegaan met pijn bij patienten met dementie en patienten met een delier?

Saskia | 27 juli 2015

Ik werk als post-operatieve pijnverpleegkundige en natuurlijk ga je niet af op een pijnscore alleen. Je vraagt hoe iemand zich voelt en de pijn ervaart. Je kijkt naar de patiënt of deze er pijnlijk uitzien of fluitend rondlopen enz.. En tot slot bespreek je met de patient of de pijnstilling voldoende is of niet.


Laat een reactie achter

Website banner "Samen beslissen"