Reumatologentekort: plaatselijk forse wachttijden

Bij de meeste aandoeningen lopen de wachttijden voor een afspraak niet enorm uiteen. Maar bij reumatologie zien we een heel ander beeld. Niet alleen is de gemiddelde wachttijd van 6,22 weken flink hoger dan gemiddeld, ook de verschillen per ziekenhuis zijn enorm. Bij zestien ziekenhuizen heb je binnen een week een afspraak op de polikliniek, maar bij andere ziekenhuizen moet je extreem lang wachten tot je een afspraak hebt.

Het Elkerliek ziekenhuis (Gemert, Deurne, Helmond) en Ziekenhuis Tjongerschans Heerenveen hebben de langste wachttijd: 28 weken. Maar ook bij het Medisch Centrum Leeuwarden (17 weken) is het lang wachten tot je terechtkunt.

Onvervulde vacatures

Het Elkerliek Ziekenhuis meldt ons in een reactie: “Er is inderdaad een reden voor de wachttijd bij reumatologie. In de loop van 2014 is een groot deel van het patiëntenbestand van een praktijk in Uden overgenomen. Deze uitbreiding zou vertaald moeten worden in extra capaciteit reumatologen. Dit hebben wij nog niet kunnen realiseren omdat het door de krappe arbeidsmarkt erg lastig is om reumatologen te vinden. Uiteraard vinden wij het heel erg vervelend voor de nieuwe patiënten dat de wachttijd lang is. Naast het werven van een nieuwe reumatoloog kijken we naar alternatieve oplossingen zoals het aannemen van een Physician Assistant. We willen graag snel terug naar een wachttijd van twaalf weken, waarmee we op gelijke voet komen met andere praktijken in de regio. Gezien het gebrek aan reumatologen is een kortere wachttijd op korte termijn helaas niet mogelijk.”

In Friesland werken de reumatologen in een provinciebrede maatschap, waarin te weinig artsen zitten om alle patiënten in de provincie snel te kunnen helpen. Ook het MCL en het Ziekenhuis Tjongerschans wijten deze wachttijden aan een landelijk reumatologentekort. Deze ziekenhuizen zeggen ons in een reactie actief te zoeken naar extra reumatologen, maar door het tekort aan geschikte artsen denken ze de wachttijden niet op korte termijn terug te kunnen dringen.

In 2010 al gewaarschuwd voor tekort

De ziekenhuizen geven dus alle drie hetzelfde antwoord: de wachttijden lopen zo gigantisch op door een tekort aan reumatologen. En wie zich in de materie verdiept, komt inderdaad tot de conclusie dat er een probleem is. Al in 2010 waarschuwde het Nivel voor een dreigend tekort aan reumatologen. Het aantal opleidingsplaatsen was volgens het rapport te laag om aan de groeiende vraag naar personeel te voldoen.

Gerardine Willemsen, voorzitter van de Nationale Vereniging Reumazorg Nederland, herkent deze problemen: “Het reumatologentekort leidt voor patiënten tot soms forse wachttijden. Veel reumapatiënten zullen dit aanvaarden, omdat het meestal geen levensbedreigende situaties betreft. Maar de soms lange wachttijden botsen soms wel met de wens om de patiënten op tijd te zien en te behandelen. Ik ga ervan uit dat dit tekort aan reumatologen op termijn opgelost zal zijn.”

Extra opleidingsplekken

Maar is dat ook zo? Hein Moens, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), vertelt ons: “Op dit moment zijn er vooral te weinig reumatologen buiten de Randstad. Denk aan met name Friesland en Zeeland, maar ook Brabant. Dat is deels het gevolg van sociale factoren: veel reumatologen volgen hun opleiding in de Randstad en hebben vaak ook een werkende partner. Daardoor is het een grote stap om helemaal naar een regio als Friesland te verhuizen, vooral als er ook vacatures dichter bij huis zijn.”

Toch gloort er inderdaad hoop: “Er zijn in 2015 eenmalig extra opleidingsplekken aangeboden. Zodoende konden er dertig toekomstige reumatologen starten met hun opleiding. Dit jaar starten twintig artsen met de opleiding, waar dat in eerdere jaren er minder waren. De opleiding duurt zes jaar, maar we verwachten dat we al eerder de grootste problemen kunnen oplossen. Momenteel is er een tekort van 1 à 2 procent, maar we hebben goede hoop dat er over een aantal jaar juist een overschot van rond de 3 procent ontstaat. Dan behoren de extreme wachttijden tot het verleden. Een paar jaar geleden was er ook een tekort in het oosten van Nederland, maar dat is door het invullen van vacatures opgelost. De wens van de Friese reumatologen om uit te breiden is onlangs ingewilligd door ziekenhuisdirecties en verzekeraars. We hopen dat de in Friesland uitgezette vacatures daar ook de toegang tot reumatologische zorg gaan verbeteren.”