Vakantie gaat soms ten koste van verpleeghuiszorg

Dat blijkt uit de analyse van 9.742 recente waarderingen van verpleeg- en verzorgingshuizen op ZorgkaartNederland. We hebben voor deze analyse specifiek de waarderingen met lange teksten geselecteerd, omdat deze de beste toelichting van de cijfers bieden.
In de waarderingen hebben we gezocht naar opmerkingen over tijdelijke medewerkers/stagiairs. Daarom hebben we niet alleen gezocht naar de woorden ‘medewerkers’ en ‘stagiairs’, maar ook woorden(combinaties) als ‘flexwerkers’, ‘wisselende gezichten’ en ‘vakantiekrachten’.  
In een kleine vijf procent (469) van de onderzochte Zorgkaart-waarderingen komt daadwerkelijk een opmerking over tijdelijk personeel voor. Dat lijkt een klein percentage, maar bij het verzamelen van waarderingen vraagt ZorgkaartNederland niet specifiek naar het effect van het inzetten van invalkrachten en stagiairs. Zo’n vijf procent van de mensen begint dus uit zichzelf over het effect van het inzetten van invallers en stagiairs voor de verpleeghuiszorg.  

Soms lager niveau

In een groot deel van de waarderingen valt te lezen dat het tijdelijke personeel zich net zo hard inzet als de vaste krachten. En in een belangrijk deel (36%) van de waarderingen waarin ze genoemd worden, zijn daardoor geen klachten over het functioneren van de tijdelijke medewerkers te lezen.
Toch gebeurt het ook heel vaak dat de bewoners of hun mantelzorgers wel degelijk klachten hebben over de inzet van tijdelijke krachten.
De belangrijkste klacht is dat hun niveau lager is dan dat van de vaste medewerkers. In 30% van de waarderingen met een passage over tijdelijke medewerkers komt dit voor. Dat kan komen doordat de invalkrachten specifieke opleidingen missen. Vooral als zorginstellingen stagiairs het werk van vaste medewerker laten doen, komt dit probleem naar voren.
Het kan echter ook zijn dat de flexwerkers wel degelijk de juiste opleiding hebben, maar dat zij te weinig informatie over de bewoners en de zorgplannen krijgen. Bewoners moeten dan regelmatig aan het personeel uitleggen hoe zij verzorgd moeten worden.

Minder betrokken

Daarnaast is soms ook de betrokkenheid van het tijdelijke personeel minder. In de passages over tijdelijke medewerkers klaagt 21,5% van de bewoners hierover. Dit is makkelijk te verklaren: ook al doen de flexwerkers en stagiairs nog zo hun best, in een korte periode kunnen ze nooit dezelfde band met de bewoners opbouwen die de vaste medewerkers hebben. Maar dat is niet de enige verklaring: regelmatig klagen bewoners dat de tijdelijke krachten niet dezelfde inzet tonen als vaste medewerkers of dat ze slecht luisteren. Incidenteel klagen bewoners zelfs dat tijdelijke krachten onbeleefd of onvriendelijk zijn.

Een overzicht van de belangrijkste gevolgen van de inzet van tijdelijk personeel:

‘Per ongeluk de katheter er uitgetrokken’

Incidenteel lezen we ook over fouten door het tijdelijke personeel. Bijvoorbeeld dat een bewoonster door een tijdelijke medewerker het verkeerde medicijn kreeg toegediend. In een andere waardering zegt een mantelzorger daarvoor te vrezen, omdat het tijdelijke personeel de bewoners niet kent en op basis van naambordjes de medicijnen verdeelt. Tot slot lezen we ook nog in een waardering ‘Laatst heeft een invalkracht per ongeluk de katheter er uitgetrokken waardoor mijn moeder met bloedingen in de blaas een week lang in het ziekenhuis is opgenomen’. Gelukkig lezen we in waarderingen zelden over zulke ernstige fouten. In totaal komen we in de onderzochte waarderingen twintig meldingen van (ernstige) fouten tegen.

Stabiliteit belangrijk voor bewoners

Het vervangen van vaste medewerkers in verpleeg- en verzorgingshuizen gaat meestal goed. Maar de instellingen moeten wel proberen tijdelijke medewerkers van hetzelfde niveau in te huren. Stagiairs horen niet de verantwoordelijkheden van vaste medewerkers te hebben. Daarnaast is het belangrijk om toch vooral met vaste krachten te werken. Bij een sterk wisselend personeelsbestand liggen communicatiefouten op de loer. En uiteindelijk is een stabiel personeelsbestand ook zeer belangrijk voor de bewoners, die onrustig worden van telkens andere verzorgers in hun buurt.