In de ene regio worden meer rughernia-operaties uitgevoerd dan in de andere. Hoe komt dat?

De praktijkvariatie voor rughernia-operaties is groot. Hieronder kunt u zien in welke regio’s u de meeste en minste kans op een rughernia-operatie heeft:

Figuur 1: Aantal operaties per 100.000 inwoners voor een rughernia

We lichten de bijzonderheden toe:

• In de groene gebieden vinden in verhouding de minste rughernia-operaties plaats.
• In de rode gebieden vinden in verhouding de meeste rughernia-operaties plaats.

Wat betekent dat voor u?

Dat betekent dat u in donkergekleurde gebieden meer kans heeft om een rughernia-operatie te krijgen dan in lichtgekleurde gebieden. Bijvoorbeeld: in een rood gebied heeft u 5 keer meer kans op een rughernia-operatie dan wanneer u in een groen gebied woont.

Hoe komt het dat in sommige regio’s meer wordt geopereerd?

De verschillen tussen regio’s ontstaan door:
 
• Verschil van inzicht tussen dokters over wanneer een operatie nodig is (de zgn. indicatiestelling).
• Voorkeur van patiënten voor een bepaalde behandeling.

De verschillen in aantal operaties zijn er dus niet omdat in de donkere gebieden meer mensen met klachten wonen, of meer ouderen. Dat is allemaal verrekend in de cijfers.

Wat is goed: veel of weinig operaties?

Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de regio’s, maar wat zeggen deze cijfers? Is het goed als er in een regio veel wordt geopereerd? Of weinig, of juist ergens daartussen? Niet alle praktijkvariatie is ongewenst. Verschil moet er kunnen zijn, want elke patiënt is uniek. Toch kan het ook een signaal zijn voor twee problemen:

• Onderbehandeling. Er worden te weinig mensen geopereerd. U loopt dan kans dat u geen rughernia-operatie krijgt, terwijl dat wel nodig is.
• Overbehandeling. Er worden dan juist te veel mensen geopereerd. In dat geval loopt u kans onnodig onder het mes te gaan. Dat is zeer onwenselijk, omdat een operatie altijd risico’s met zich meebrengt.

Wat kan ik met deze informatie?

Zijn er grote verschillen tussen regio’s en woont u in een regio waar opvallend veel of juist erg weinig operaties worden gedaan? Dan is het belangrijk dat u extra alert bent. Praat met uw arts en beslis samen welke behandeling het beste bij uw situatie past. Vraag altijd naar de opties die er zijn, de voor- en nadelen van een behandeling en wat dat betekent voor het te verwachten resultaat van uw behandeling.

Het is belangrijk dat u niet geopereerd wordt als dat niet nodig is. Een operatie heeft namelijk altijd risico’s. Andersom is het belangrijk dat u wél een operatie krijgt als dat voor u de beste optie is.

Ga hierover in gesprek met uw arts door deze ‘drie goede vragen’ te stellen:

• Wat zijn mijn mogelijkheden?
• Wat zijn de voordelen en nadelen van deze mogelijkheden?
• Wat betekent dat in mijn situatie?

Meer tips voor het gesprek met uw arts? Ga naar 3goedevragen.nl.

Wat doet Patiëntenfederatie Nederland?

Om te zorgen dat er in de toekomst minder ongewenste verschillen tussen regio’s zijn, is Patiëntenfederatie Nederland in gesprek met artsen om te kijken wat de belangrijkste oorzaken zijn van de verschillen tussen regio’s en ziekenhuizen, en wat daaraan kan worden gedaan. Niet alle artsenverenigingen staan daar om te springen, maar we vinden het belangrijk dat voor de patiënt duidelijk wordt waar te veel of te weinig geopereerd wordt. Daarom willen we dat naast de regionale verschillen ook de verschillen per ziekenhuis publiek worden gemaakt. 

Dit jaar verschijnt op deze pagina een update van de overzichtskaartjes. We brengen dan ook de verschillen per ziekenhuis in beeld.